Przyszły zespół zakupowy: ludzie, AI i nowy podział pracy

Mimo całego szumu, sztuczna inteligencja nie zastąpi specjalistów ds. zakupów. Zmienia natomiast role, rozdziela zadania i umożliwia zespołom skupienie się na pracy o wyższej wartości. W ciągu najbliższych 5–10 lat zobaczymy działy zakupów, które będą wyglądały zupełnie inaczej niż dziś – z AI w pełni zintegrowaną z codziennymi procesami, gdzie ludzie i maszyny współpracują ramię w ramię.

Dlaczego AI zmienia zakupy właśnie teraz

Skala i złożoność wyzwań, przed jakimi stoją działy zakupów, nigdy nie była tak duża. I właśnie w tym momencie AI staje się powszechnym narzędziem biznesowym. Najważniejsze rosnące wyzwania to:

• Przeciążenie danymi – raporty, KPI, wskaźniki wydajności, ogrom danych, którego nie da się przetwarzać ręcznie.

• Zmienność łańcuchów dostaw – niestabilna sytuacja geopolityczna wpływa na działalność firm w wielu obszarach.

• Presja regulacyjna i zrównoważony rozwój – zgodność z przepisami i wymogi ESG to dziś kluczowa część strategii zakupowej.

• Szybkość biznesu – rynki reagują błyskawicznie, a wolne cykle zakupowe nie wchodzą w grę.

AI potrafi w kilka sekund analizować ogromne zbiory danych, identyfikować ryzyka w czasie rzeczywistym i przewidywać wyniki z coraz większą dokładnością. Ale nie potrafi budować relacji, rozwiązywać złożonych dylematów etycznych ani podejmować strategicznych decyzji – to nadal rola człowieka.

Nowy podział pracy: AI kontra człowiek w zakupach

W zespole zakupowym przyszłości zadania naturalnie podzielą się na te najlepiej wykonywane przez AI i te, które pozostaną w gestii ludzi.

Co przejmie AI

• Analiza wydatków w skali całej organizacji.

• Monitorowanie ryzyka dostawców 24/7 z wielu źródeł.

• Automatyczna analiza umów i wykrywanie nietypowych zapisów.

• Prognozowanie popytu i cen na podstawie danych rynkowych.

• Pełna automatyzacja powtarzalnych zadań (faktury, zamówienia, raporty zgodności).

Co pozostanie po stronie ludzi

• Decyzje strategiczne – np. dywersyfikacja dostawców czy priorytetyzacja zrównoważonego rozwoju.

• Budowanie relacji – zaufanie i długofalowa współpraca.

• Ocena etyczna – łączenie efektywności kosztowej z odpowiedzialnością społeczną.

• Przywództwo w zmianie – prowadzenie zespołów przez proces adopcji technologii.

Zespół zakupowy w perspektywie 5–10 lat

Wyobraźmy sobie rok 2035. Działy zakupów są mniejsze, bardziej elastyczne i mają większy wpływ na rozwój biznesu.

• Asystenci AI dostarczają w czasie rzeczywistym danych do negocjacji i automatyzują kontakt z dostawcami.

• Dashboardy dostawców same aktualizują wyniki na podstawie danych zewnętrznych.

• Modele prognostyczne przewidują zmiany popytu i podaży.

• Specjaliści spędzają <20% czasu na dokumentach, a większość na strategii i innowacjach.

• Pojawiają się hybrydowe role, np. analityk zakupowy AI, dbający o jakość i zgodność wniosków AI z celami firmy.

Jak przygotować organizację na erę AI w zakupach

1. Zidentyfikuj obszary szybkich korzyści – np. monitorowanie ryzyka dostawców czy analiza wydatków.

2. Podnieś kompetencje zespołu – krytyczne myślenie, planowanie scenariuszowe, inteligencja emocjonalna.

3. Buduj kulturę współpracy – przedstaw AI jako partnera, a nie zagrożenie.

4. Wzmacniaj współpracę międzydziałową – integracja z finansami, ESG i operacjami.

5. Dbaj o etykę i przejrzystość – wybieraj narzędzia, które wyjaśniają sposób podejmowania decyzji.

Przyszłość jest ludzka i wspierana przez AI

AI nie eliminuje miejsc pracy w zakupach – raczej je przekształca. Ogranicza zadania administracyjne i wzmacnia ludzkie kompetencje strategiczne, relacyjne i przywódcze. Najsilniejsze organizacje zakupowe jutra będą human-led, AI-powered – czyli prowadzone przez ludzi, ale w pełni wspierane przez sztuczną inteligencję.